mirki

Miedziane misy, mosiężne dzbany – przykład prawdziwej klasyki

Wśród mosiądzów wyróżniamy stopy do obróbki plastycznej i odlewnicze. Umiemy wykorzystywać je od czasów prehistorycznych. Sądzi się, że pierwszy raz mosiądz zadebiutował już we wczesnej epoce żelaza na płaskowyżu dekańskim (znalezisko naczyń miedzianych i mosiężnych). Nawet czterdzieści procent zawartości mieszanki stopowej potrafi liczyć cynk. Rozkład mosiądzów typu platycznego jest następujący dwuskładnikowe i ołowiowe oraz bezołowiowe wersje stopów wieloskładnikowych naczynia miedziane .

Brązy i spiże – co warto wiedzieć na ich temat?

Brąz jest stopem miedzi, w którym dodatkowym składnikiem bywa cyna, krzem, glin i wiele innych pierwiastków, czy też ich związki. W przygotowywanym stopie suplement do głównego składnika musi wynieść więcej niż 2 proc., zależnie od zastosowanego uzupełnienia, definiuje się go jako brąz cynowy, aluminiowy, manganowy itd. Najczęściej odnajdywane w wykopaliskach brązy cynowe noszą znamiona intensywnego użytkowania, bywają to np: misy i dzbany z brązu, broń, biżuteria oraz przedmioty codziennego użytku. Brązy oznacza mały skurcz odlewniczy, co powoduje, że stosując je możemy wytwarzać artefakty o skomplikowanych kształtach. Między innymi z tego powodu brązy idealnie przydają się do odlewania posągów. Cechuje go ponadto ogromna niewrażliwość na wyzwania klimatu, duża niewrażliwość na ścieranie i ogólna solidność. Plastyczne brązy prosto spawa się lub lutuje; są sprężyste i nie rdzewieją.

Do kotła miedzi, wlej roztopionego ołowiu i cyny…

Do brązów niekiedy zalicza się także spiże – odlewy z miedzi z ołowiem, cynkiem i cyną. Mają one w sobie trochę więcej cyny niż w brązie cynowym. Ołów to 2-6%, a cynk 2-7% proporcji tego stopu. Spiż jest niewrażliwy na ścieranie i erozję. W początkach cywilizacji uważano go za surowiec wyjątkowo odporny, dlatego wytwarzano ze spiżu broń sieczną. W średniowieczu ze spiżu ludwisarze odlewali dzwony, zaś jeszcze później rusznikarze – działą. W czasach wojen nierzadko zajmowano dzwony, by przerabiać je na działa. Aktualnie spiż ceni się przede wszytskim w rzeźbiarstwie, używa się go do wytwarzania ciekawych gadżetów.